معرفی رشته مکاترونیک (فنی حرفه ای)

جایگاه این رشته در طبقه بندی آموزش و پرورش (مقطع/رشته/پایه) و هدایت تحصیلی:
دوره دوم آموزش متوسطه –> شاخه فنی حرفه ای –> زمینه صنعت –> گروه مکانیک –> رشته مکاترونیک

رشته مکاترونیک يكی از رشته های گروه مكانيك است رشته ای نوین و آینده دار که درواقع یک میان رشته ای است یعنی رشته ای که از ترکیب رشته هایی مثل مکانیک، الکترونیک، کامپیوتر، برق، ساخت تولید، صنایع فلز تشکیل شده است و محصل در این رشته با همه این علوم روبرو می شود. درواقع میتوان گفت هر چیزی مثل ربات که هم نیاز به دانش مکانیک دارد و هم نیاز به دانشهایی مثل برق، کامپیوتر و برنامه نویسی و … دارد در حوزه علم مکاترونیک میباشد که با نگاهی سطحی هم می توان پی برد این رشته هم در حال حاضر و هم در آینده بسیار مورد نیاز صنایع مختلف خواهد بود و همواره نیاز به آن روبه فزونی می باشد.

دانش آموزان متقاضی ورود به اين رشته بايد علاوه بر علاقه، از سطح علمی مناسبی در دروس رياضی، علوم تجربی، زبان انگلیسی و کار و فن آوری برخوردار باشند. همچنین از نیازهای این رشته توانایی کار با کامپیوتر و دارا بودن استعداد فنّی، کنجکاوی و خلاقيت در ساخت و شناخت کارکرد وسایل مختلف می باشد.

هنرجویان در این رشته در طول سه سال تحصیل دروس مختلفی را میگذرانند که می توان بصورت ساده آنها را به سه دسته دروس عمومی (مانند زبان انگلیسی، فارسی، تربیت بدنی، دینی و …)، دروس پایه (مانند ریاضی، فیزیک، شیمی، …) و دروس شایستگی فنی (مانند نصب و راه اندازی مصنوعات مکاترونیکی، نگهداری و تعمیر سیستم های گرمایشی و سرمایشی مکاترونیکی، ساخت تجهیزات مکاترونیکی، نگهداری و تعمیر سیستم های هیدرولیک و پنوماتیک، …) تقسیم بندی کرد.
در جدول زیر دروس هر سه سال تحصیل در این رشته به تفکیک هر پایه مشخص شده است. توجه شود دروس پایه با رنگ پس زمینه زرد و درس تخصصی (همان دروس فنی) با رنگ پس زمینه طلایی مشخص شده اند.

آشنایی با دروس فنی این رشته:
هنرجویان در این رشته در سال دهم با اصول مقدماتی کار با فلز (سوهان کاری، براده برداری، سوراخ کاری، قلاویز، ماشینکاری و …) از یک سو و از سوی دیگر با الکترونیک و کامپیوتر آشنا می شوند که ماحصل این آشنایی نهایتا منجر به ساخت پروژه های مکاترونیکی در همین سال دهم می شود، که تماما از ساخت بدنه دستگاه تا قسمت های برقی و برد الکترونیکی و برنامه نویسی کامپیوتری آن همگی توسط خود هنرجو انجام خواهد شد. در زیر برخی از کتب مهم سال دهم را مشاهده می کنید.

فیزیک	ریاضی (1)	نقشه کشی فنی رایانه ای
نصب و راه اندازی مصنوعات مکاترونیکی	نگهداری و تعمیر سیستم های گرمایشی و سرمایشی مکاترونیکی	دانش فنی پایه – مکاترونیک

در سال یازدهم هنرجویان بصورت حرفه ای تر با روش های ساخت تولید و دستگاه های آن مثل ماشین تراش و ماشین فرز و CNC و … آشنا می شوند و همچنین شروع به طراحی در نرم افزار سالیدورکز نیز می نمایند، همچنین در درس دیگری بصورت تخصصی و عملی با قطعات، نحوه کارکرد و طراحی مدارات هیدرولیک و پنوماتیکی آشنا میشوند
در زیر برخی از کتب مهم سال تحصیلی یازدهم این رشته را مشاهده می کنید:

شیمی

ریاضی (2)

ساخت تجهیزات مکاترونیکی

نگهداری و تعمیر سیستم های هیدرولیک و پنوماتیک

در سال دوازدهم نیز هنرجویان با سیستم های هوشمند مثل تجهیزات هوشمند ساختمان از یک سو، و در درس دیگری با انواع طراحی سیستم های کنترلی مکاترونیک آشنا می شوند که می توانید در زیر کتب مورد نظر را دانلود و مطالعه نمایید.

ریاضی (3)

دانش فنی تخصصی – مکاترونیک

نصب و راه اندازی تجهیزات هوشمند ساختمان

نصب و راه ندازی سیستم های کنترلی مکاترونیک

تمام دروس گفته شده هم بصورت تئوری و هم بصورت عملی-کارگاهی با ابزار و تجهیزات لازم هم آموزش داده می شود و هم آزمون آن (بصورت هم تئوری و هم عملی) گرفته میشود.

 ادامه تحصیل و اشتغال

امکان ادامه تحصيل در مقاطع كاردانی سپس كارشناسی ناپيوسته و یا از ابتدا کارشناسی پیوسته برای فارغ التّحصيلان ديپلم اين رشته فراهم ميباشد. به لطف تغییرات قانونی سالهای اخیر ادامه تحصیل هنرجویان در انواع دانشگاه ها، پس از اتمام تحصیل و اخذ دیپلم فنی برای آنها بلامانع خواهد بود. البته مسیر اصلی تدارک دیده شده برای هنرجویان، تحصیل در دانشگاه فنی حرفه ای است اما هنرجویان به دلخواه خود می توانند در دانشگاه های آزاد ویا علمی کاربردی ویا دانشگاه های غیردولتی و یا حتی در دانشگاه های سراسری (بشرط قبولی در کنکور آن) ادامه تحصیل دهند و هیچ منعی در این زمینه وجود ندارد. همچنین پس از مقطع کارشناسی، هیچ منعی برای ادامه تحصیل تا بالاترین سطوح وجود ندارد.

فارغ التحصیلان این رشته می توانند جهت اشتغال در كارخانجات مختلف صنعتی، كارخانجات مختلف غیر صنعتی (مثلا تولید مواد غذایی و دارویی که حتما خط تولید آن نیاز به تجهیزات اتوماسیون و رباتیک دارد)، راه اندازی و اتوماسیون خودکار واحدهای صنعتی، مشاغل وابسته به تعمیرات الکترونیک،  مشاغل وابسته به تعمیرات ماشین الات صنعتی ویا بصورت خوداشتغالی در مشاغل طراحی ماشین سازی، و یا تاسیس شرکت های دانش بنیان مشغول بکار شوند.

هدف رشته  

ايجاد شكوفائی استعدادها و خلاقيت‌ هنرجويان بعنوان فردی مسلط و ماهر در طراحی سیستم های مکاترونیک